AMBICJA, FASCYNACJA, NIENARUSZALNA POZYCJA NA SCENIE POLITYCZNEJ - ŻYCIE KRÓLOWEJ.

NAJSILNIEJSZA KRÓLOWA OD CZASÓW KLEOPATRY – HISTORIA ELŻBIETY BOWES – LYON LADY COLIN CAMPBELL.

LADY COLIN CAMPBELL, „KRÓLOWA”, KRAKÓW 2013.

LITERATURA

„/…/ chwalebne dążenie, by uczynić  wspólną drogę życiową bogatą, prawdziwą i piękną./…/”

/Arcybiskup Yorku Cosmo Gordon Lang, fragment kazania wygłoszonego na ceremonii zaślubin Elżbiety i Jerzego VI/

Elżbieta Bowes- Lyon. Królowa Elżbieta. Małżonka króla Jerzego VI, z którym miała dwie córki: Elżbietę „Lilibet”(obecnie panującą monarchinię Zjednoczonego Królestwa) oraz Małgorzatę Różę „Margot”. Królowa Matka. Lady Colin Campbell rozpoczyna znamiennymi słowami opowieść poświęconą nieznanym faktom z życia tej historycznej postaci: ”Świat, na który przyszła Elżbieta Bowes-Lyon 4 sierpnia 1900 roku, wyglądał zupełnie inaczej niż ten, w którym przyjdzie jej żyć jako dorosłej kobiecie. Był to świat pozornej stabilizacji i ładu opartego na założeniu, ze miejscem bogaczy są pałace, a biedoty – ulica. We wszystkich największych mocarstwach europejskich z wyjątkiem Francji panowała monarchia.” Taki początek zwiastował pasję, tajemnicę, w końcu -  nieprzewidywalne – podobnie jak angielska aura - zwroty prawdziwych wydarzeń.

Jestem wielbicielką biografii literackich oraz filmowych. Po „Królową” sięgnęłam, gdy obejrzałam film „The King’s Speach” (polski tytuł „Jak zostać królem?”) w reż. Toma Hoopera, w którym  w postać Elżbiety Bowes –Lyon, żony tytułowego króla Zjednoczonego Królestwa Brytyjskiego - Jerzego VI - wcieliła się Helena Bonham – Carter. Bohaterka w filmowym obrazie uwiodła mnie gestem, sposobem mówienia i noszenia strojów z lat 30. XX wieku. Pamiętałam też Królową Matkę z przekazów telewizyjnych czy prasowych, zanim odeszła 30 marca 2002 roku w królewskiej rezydencji Royal Lodge, położonej na terenie ogrodów Windsor Great Park. I to właśnie od tych ostatnich wydarzeń, jakie życie przygotowało dla 101-letniej Elżbiety Bowes – Lyon, rozpoczęła swoją opowieść Lady Colin Campbell.

„Królowa” odsłania życie Elżbiety, jakiego wcześniej nie znałam. Od narodzin „upragnionego aniołka”, przez cudowne dzieciństwo, wielką wojnę, miłość i małżeństwo, macierzyństwo, abdykację, aż po odejście w chwale. Książka, mimo obecności licznych aneksów, przypisów oraz wybranej bibliografii, charakterystycznych dla wydawnictw naukowych napisana została przystępnym, nie nastręczającym trudności w zrozumieniu opisywanych faktów językiem. By dogłębnie poznać  historię Elżbiety, niemałą rolę odgrywają także zamieszczone tablice genologiczne rodziny królewskiej.

Ciągłość opowieści wzbogacona została dość bogatą dokumentacją fotograficzną. Zdjęcia z życia publicznego i prywatnego samej Elżbiety oraz jej rodziny pokazują, jak przemyślanie wzmacniała ona swoją pozycję od momentu, gdy została żoną Jerzego VI, nazywanego pieszczotliwie Bertie. Wyraźnie mamy do czynienia z narodzinami nowej gwiazdy na firmamencie brytyjskiej rodziny królewskiej, która dzięki wielkiemu angielskiemu projektantowi – Norman Hartnell – z „zaniedbanej księżnej” przeistoczyła się w prawdziwą ikonę stylu. Owa przemiana – jak twierdzi sam wizjoner mody – była inspirowana zaleceniami króla Jerzego VI (bohatera filmu „The King’s Speach” granego przez Colina Firtha, obsypanego nagrodami za wykreowaną postać), dotyczącymi czerpania pomysłów i wzorowania się na portretach pięknych cesarzowych: Elżbiety Austriaczki oraz Eugenii, królowej Francji.

Pozornie urocza, a w rzeczywistości „twarda jak skała” – taki portret Królowej – Matki wyłania się z kart biografii stworzonej przez lady Campbell. Z jednej strony wiedza historyczna, z drugiej zaś – bliskie kontakty z osobami, które były częścią tajemnic brytyjskiej rodziny królewskiej, pozwoliły na utkanie zdecydowanie niezwykłego obrazu  fascynującej, ambitnej, a przy tym – skłonnej do intryg praprababki dzieci księżnej Kate i księcia Williama.

Książkę polecam nie tylko wielbicielom historii rodów królewskich w ogóle, ale i tym wszystkim, którzy szukają inspiracji w przeszłości, polskich akcentów w dziejach powszechnych Starego Kontynentu ( Elżbieta i Jerzy VI gościli polski rząd na uchodźstwie wraz z Władysławem Sikorskim), dowodzących naszej niesłabnącej obecności w europejskich korzeniach polityczno-gospodarczo-społecznych. Jesteśmy częścią historii Europy. Dzisiaj zbyt wielu  - z obecnego obozu władzy -  zdaje się o tym zapominać… .

Lady Colin Campbell, „Królowa”, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak literanova, Kraków 2013 r.